Χρώματα: Η Επίδραση τους στη Διάθεση, τη Συμπεριφορά και την Υγεία
Αν και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τα χρώματα είναι μερικώς υποκειμενικός, ορισμένες από τις ιδιότητές τους φέρουν καθολικά αποτελέσματα και άρα:
- Τα χρώματα στην ερυθρή περιοχή του χρωματικού φάσματος που ξέρουμε ως «θερμά» (κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο), μπορεί να ξυπνήσουν άπειρα συναισθήματα, από τη ζεστασιά και την άνεση μέχρι τον θυμό και την επιθετικότητα.
- Τα χρώματα στην κυανή περιοχή του χρωματικού φάσματος ή αλλιώς «ψυχρά» (μπλε, μωβ, πράσινο) χαρακτηρίζονται συχνά ως ήρεμα, μπορεί όμως να προξενούν συναισθήματα θλίψης ή αδιαφορίας.
Πιο συγκεκριμένα, κάθε χρώμα έχει τον δικό του συμβολισμό, όπως:
- Κόκκινο: πάθος, ενθουσιασμός, αγάπη
- Ροζ: ηπιότητα, ηρεμία
- Μωβ: μυστηριώδες, ευγενές, γοητευτικό
- Μπλε: σοφία, ελπίδα, λογική, ειρήνη
- Πράσινο: φύση, ανάπτυξη, φρεσκάδα
- Κίτρινο: ελπίδα, χαρά, κίνδυνος
- Πορτοκαλί: ζεστασιά, καλοσύνη, χαρά
- Λευκό: αλήθεια, αδιαφορία
- Μαύρο: ευγένεια, μυστήριο, ψυχρότητα.
Έρευνα του 2020 που πραγματοποιήθηκε σε 4.598 άτομα που προέρχονταν από 30 διαφορετικές χώρες για τον τρόπο που συνδέουν διάφορα χρώματα με συναισθήματα, φανέρωσε ότι όντως εντοπίζονται κοινές τάσεις. Με βάση τα ευρήματα:
- το μαύρο συσχετίστηκε με τη θλίψη (51%)
- το λευκό και το μπλε με την ανακούφιση (43%, 35%)
- το κόκκινο και το ροζ με την αγάπη (68%, 50%)
- το μπλε με αισθήματα ανακούφισης (35%)
- το πράσινο με την ικανοποίηση (39%)
- το κίτρινο και το πορτοκαλί με τη χαρά (52%, 44%)
- το μωβ με την ευχαρίστηση (25%)
- το καφέ με την αηδία (36%).
Οι ερευνητές σχολίασαν την καθολικότητα που ενδέχεται να έχουν οι συσχετίσεις συναισθημάτων-χρωμάτων, που θα μπορούσε να αποτελέσει σπουδαίο εργαλείο για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας.
Μια εναλλακτική θεραπεία
Η χρωματοθεραπεία ή θεραπεία χρωμάτων πρόκειται ιστορία αιώνων, με τις απαρχές της εφαρμογής της να ταξιδεύουν στην Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κίνα και την Ινδία της αρχαιότητας. Σήμερα, είναι μια μέθοδος της ολιστικής ιατρικής σύμφωνα με την οποία:
- το κόκκινο αξιοποιείται για την ενδυνάμωση του σώματος και του νου, καθώς και την αύξηση της κυκλοφορίας
- το κίτρινο ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα και καθαρίζει το σώμα
- το πορτοκαλί αξιοποιείται για την επούλωση των πνευμόνων και την αύξηση των βαθμών ενέργειας
- το μπλε ανακουφίζει τα συμπτώματα των ασθενειών και καταπολεμά τον πόνο
- οι αποχρώσεις του indigo (φυσική απόχρωση του μπλε) βοηθούν στην ανακούφιση από τα δερματικά προβλήματα.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι απαραίτητη περαιτέρω διερεύνηση. Ωστόσο, μια έρευνα που έλαβε μέρος το 2020 έδειξε ότι η χρωματοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική λύση κατά της κόπωσης συμπόνιας και του μετατραυματικού στρες σε νοσηλευτικό προσωπικό Μονάδων Εντατικής Θεραπείας.
Η χρωματοθεραπεία έρχεται αντιμέτωπη μέχρι και σήμερα με σκεπτικισμό. Όπως σχολιάζουν οι ειδικοί μιας ανασκόπησης που αναρτήθηκε στο Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine:
«Πολλές εκφάνσεις των πεδίων που εξερεύνησε ο άνθρωπος αγνοούνται, παραμελούνται ή απορρίπτονται. Η ιατρική των χρωμάτων είναι ένα από αυτά τα παραμελημένα στοιχεία. Το κοινό χαρακτηριστικό κάθε θεραπείας και θεραπευτικού συστήματος, είτε πρόκειται για Αγιουρβέδα, βελονισμό, Ουνάνι, ομοιοπαθητική, βιοχημική, μαγνητοθεραπεία, φυσικοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, αρωματοθεραπεία, ρεφλεξολογία ή χρωματοθεραπεία, είναι η εφαρμογή με κάποιο τρόπο δονήσεων του ενός ή του άλλου είδους με τρόπο τέτοιο που να επαναφέρει το σώμα στην τροχιά της καλής υγείας».
Θεραπευτικά ή όχι, τα χρώματα δύνανται όντως να επηρεάσουν το πως σκεφτόμαστε ή τη συμπεριφορά μας. Με βάση μελέτες:
- συσχετίζουμε τα λευκά χάπια με παυσίπονη δράση και τα κόκκινα με διεγερτικές ιδιότητες (Pharmacy 2022)
- το κόκκινο επιφέρει ταχύτερες και ορμητικότερες αντιδράσεις, γεγονός που μπορεί να φανεί χρήσιμο όσον αφορά αθλητικές δραστηριότητες (Emotion, 2011)
- οι μαύρες στολές στους αθλητές ενδέχεται να τους κοστίσει παραπάνω ποινές κατά τους αγώνες (Journal of Personality and Social Psychology, 1988).
